Zajednica kao metod podrazumijeva osoben pristup tretmanu zavisnika o psihoaktivnim supstancama (De Leon, 2000.). Tretmanske intervencije su usmerene tako da utiču na ponašanja ili doprinose podizanju svesti klijenata korišćenjem zajednice kao glavnog izvora lečenja. Unutar konteksta terapijske zajednice koriste se intervencije kojim se utiče na promene, oblikovanje ili upravljanje pojedinačnih ponašanja, osećanja i razmišljanja kako bi se uskladili sa socijalnim normama i vrednostima zajednice. Zajednica predstavlja metod kojim se utiče na bihevioralnu, psihološku, kognitivnu i socijalnu promenu među njenim klijentima.
Ovaj pristup zahteva terapijsko okruženje izgrađeno na socijalnim normama i vrednostima zajednice, hijerarhijsku socijalnu strukturu koja definiše pozicije i uloge, i set uverenja i filozofija „ispravnog življenja“ unutar čijeg konteksta se dešava proces promene. U suštini, ono što je potrebno je stvaranje terapijskog okruženja organizovanog kao porodica i predvođenog hijerarhijom racionalnih autoriteta (surogat roditeljske figure, stariji itd.).
Iz navedenog možemo zaključiti da terapijska zajednica pojedincu obezbeđuje okruženje za lečenje kroz svoje osoblje i klijente, svakodnevnu strukturu i socijalnu hijerarhiju, ali je na svakom klijentu da se lično uključi u aktivnosti zajednice i terapijske procese. Samopomoć i međusobna pomoć zahtevaju da pojedinac preuzme inicijativu da razvija svoje lečenje i u isto vreme da doprinosi procesu promena u drugima.
Organizacija terapijske zajednice je različita od strukture bolnica gde su klijenti pasivni primaoci tretmana koji obezbeđuju terapeuti. Umesto toga, njena socijalna organizacija je bazirana na zajednici kao matriksu terapijskih procesa, pomažući klijentima da pomognu sebi. Postoje tri nivoa na kojima osoblje treba delovati da bi promovisalo zajednicu kao metodu: (1) nivo zajednice, (2) nivo pojedinog klijenta, i (3) interni nivo emocija ili osećanja (Woodhams, 2001.). Važan zahtev za osoblje koje radi u terapijskoj zajednici, osim njihovih kliničkih vještina i znanja, je sposobnost da budu uzori klijentima. Uzori trebaju konkretno demonstrirati apstraktne koncepte ponašanja koji se prezentuju kao društveno prihvatljivi.
Uloge osoblja u terapijskoj zajednici zahtevaju istupanje iz tradicionalnih uloga lekara, psihologa, socijalnog radnika, jer se ove tradicionalne pomagačke uloge često povezuju sa medicinskim modelom paradigme „terapeut – klijent“ gdje je profesionalac ekspert, a klijent pasivni primalac ekspertize. Zbog pristupa samopomoći lečenju i naglasku na paradigmi „zajednica kao metoda“, tradicionalne uloge profesionalaca koji rade u terapijskoj zajednici se stavljaju u kontekst transdisciplinarnog modela formiranja osoblja.
Liderstvo u terapijskoj zajednici je zasnovano na racionalnom autoritetu koji je u skladu sa socijalnim normama i vrednostima terapijske zajednic. Osoblje terapijske zajednice, kao surogatne roditeljske figure, mora se razumeti kao razumno i snažno, ali ipak brižno u radu sa klijentima i u izvršavanju poslova zajednice. Kod primjne moći i autoriteta, oni na umu imaju interese zajednice i brinu se da svaki klijent ima korist od terapijskog okruženja terapijske zajednice.
Izvor:
www.kampus.ba